Badanie przez odbytnicę (badanie proktologiczne, łac. per rectum) to jedno z podstawowych badań lekarskich stosowanych w proktologii, ginekologii, urologii i innych specjalnościach lekarskich. Badanie wykonuje się palcem. Palec w trakcie badania dochodzi na głębokość ok. 7-8 cm - w okolicę fałdu Kohlrauscha.
Twory dostępne w badaniu per rectum: U obu płci:
- śluzówka odbytnicy
- kość krzyżowa
- kość guziczna
- przestrzeń zaodbytnicza
- doły kulszowo-odbytnicze
- bańka odbytnicy i dolna pętla esicy
- pętle jelita krętego i jelito ślepe z wyrostkiem robaczkowy
U mężczyzn:
- bańki nasieniowodów
- pęcherz moczowy (dno)
- stercz
- opuszka prącia
- pęcherzyki nasienne
U kobiet:
- tylne sklepienie pochwy
- szyjka macicy
- jajniki
- zagłębienie odbytniczo-maciczne