Torbiel włosowa (cystis pilonidalis) jest chorobą występującą głównie u osób młodych (0,7% populacji), trzy razy częściej u mężczyzn niż u kobiet. W przeszłości powszechnie stosowano leczenie zachowawcze, ponieważ wycięcie tego rodzaju torbieli wiązało się z dużą częstością nawrotów.
Etiologia i patogeneza
Krzyżowo-guziczna torbiel włosowa jest chorobą nabytą. Dochodzi do niej w wyniku powiększenia się i zakażenia mieszków włosowych w okolicy krzyżowo-guzicznej. Czynniki sprzyjające chorobie to nadmierna potliwość, niska higiena osobista i powtarzające się urazy. Dolegliwości związane z chorobą zwykle ustępują samoistnie około 40. rż.
Torbiel włosowa może objawiać się jako ostry ropień lub jako prosta, złożona albo nawracająca torbiel włosowa, dlatego sposób leczenia należy dostosować do stopnia zaawansowania choroby. Najczęstszym objawem jest bolesny, chełboczący guz zlokalizowany w okolicy krzyżowo-guzicznej, może się jednak zdarzyć, że jedyną oznaką choroby będzie zapalenie tkanki podskórnej (cellulitis). W przypadku przewlekłego przebiegu choroby stwierdza się zwykle leżące pośrodkowo pierwotne ujścia lub zagłębienia w bruździe międzypośladkowej około 5 cm powyżej odbytu. Pierwotny kanał torbieli o długości 2?5 cm leży w linii pośrodkowej i wyścielony jest nabłonkiem płaskim. Z kanałem tym może się łączyć jama ropnia lub dodatkowe kanały, a z zagłębień mogą wystawać włosy niemające kontaktu ze skórą. Wtórne otwory widoczne są jako uniesienia tkanki ziarninowej, z których sączy się treść surowiczo-ropna. Większość kanałów biegnie w kierunku dogłowowym, zdarza się jednak, że niektóre z nich przebiegają w kierunku odbytu i są trudne do zróżnicowania z przetokami odbytu lub zapaleniem gruczołów potowych. Dokładne badanie fizykalne pozwala zawsze na stwierdzenie jednego lub kilku zagłębień w linii pośrodkowej, często trudnych do zauważenia z powodu towarzyszącego obrzęku. W diagnostyce różnicowej należy uwzględnić czyraka, ziarninę kiłową lub gruźliczą, promienicę oraz zapalenie kości i szpiku z czynnymi przetokami. Ropień powstały na podłożu zatoki włosowej zawiera florę mieszaną z przewagą beztlenowców, głównie z gatunku Bacteroides oraz ziarniaków beztlenowych. Podawanie antybiotyków w okresie okołooperacyjnym nie jest jednak wskazane (z wyjątkiem szczególnych przypadków, np. u chorych na cukrzycę lub inne choroby upośledzające odporność organizmu).
Marcin Nowak - ZnanyLekarz.pl |